20η Δωρεάν Προσφορά Παραδοσιακών Σπόρων από τους Σπορίτες Αίγινας-μέλος του Δικτύου Σιτώ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΠΟΡΑΣ ΚΑΙ ΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΕ ΘΕΡΜΑ ΚΛΙΜΑΤΑ

Οι Σπορίτες Αίγινας, μέλος του Δικτύου ΣΙΤΩ, με την πείρα τους όλα αυτά τα χρόνια στο κλίμα της Αίγινας, ετοίμασαν ένα Χρονοδιάγραμμα Σποράς και Φύτευσης σε θερμά κλίματα, για την Χειμερινή και την Καλοκαιρινή περίοδο. Ευχόμαστε να εξυπηρετήσει!!!

Η φωνή μας έχει δύναμη!

Και μπορεί να αλλάξει το μέλλον της γεωργίας και της διατροφής, για εμάς και τις επόμενες γενιές.

Με το τέταρτο newsletter μας ενημερώνουμε για δυο δράσεις:

• Ζητάμε 2 λεπτά από το χρόνο σας για να δυναμώσουμε ακόμη περισσότερο τη φωνή των 173.000 ευρωπαίων πολιτών που θέλουν ένα νομοθετικό πλαίσιο που προστατεύει τη βιοποικιλότητα, δίκαιο για όλους τους αγρότες, που διασφαλίζει το δικαίωμά τους να διατηρούν, χρησιμοποιούν, ανταλλάσσουν και πωλούν παραδοσιακούς σπόρους.

 Οι διαπραγματεύσεις για τη νέα νομοθεσία σχετικά με την «Παραγωγή και Εμπορία Σπόρων και Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού» βρίσκονται στα τελευταία στάδια. Όσοι λαμβάνετε αυτό το μήνυμα, έχετε ήδη έρθει σε επαφή με τις δράσεις του δικτύου μας, αναγνωρίζετε τη μεγάλη αξία των παραδοσιακών ποικιλιών και ενδιαφέρεστε για τη διατήρησή τους. Όσοι αποφασίζουν όμως για το μέλλον της γεωργίας αυτή τη στιγμή σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο χρειάζονται υπενθύμιση.

Κάθε υπογραφή στην καμπάνια “Raise our forks for diversity” δείχνει στους υπεύθυνους ότι παρακολουθούμε τις αποφάσεις τους, ελέγχουμε τις ενέργειές τους και είμαστε παρόντες για να διεκδικήσουμε αυτό που είναι καλύτερο για όλους, για τώρα και για το μέλλον.

————————————————————————————————————–

• Μοιραζόμαστε μαζί σας μια πρωτοβουλία που ένωσε 26 οργανώσεις από την Ελλάδα και 139 οργανώσεις από όλη την Ευρώπη και μας έδωσε ελπίδα για όσα μπορούμε να καταφέρουμε ενωμένοι.

Στις αρχές Δεκεμβρίου 2024 οι Υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι αρμόδιοι Επίτροποι και Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έλαβαν κοινή επιστολή  υπογεγραμμένη από 139 ευρωπαϊκές οργανώσεις, ενόψει της συζήτησης της πρότασης του νέου Κανονισμού για την «Παραγωγή και Εμπορία Σπόρων και Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού» στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες.

Οι 139 οργανώσεις από όλη την Ευρώπη:

Όλες οι οργανώσεις κάναμε έκκληση στους αρμόδιους να μην υποκύψουν στις πιέσεις της βιομηχανίας, αλλά να προστατεύσουν και να προωθήσουν την ποικιλότητα των καλλιεργούμενων φυτών μας, καθώς και το δικαίωμα των γεωργών να συγκομίζουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν το δικό τους Φυτικό Αναπαραγωγικό Υλικό.

Στην Ελλάδα την πρωτοβουλία αυτή αγκάλιασαν 26 οργανώσεις που ανταποκρίθηκαν με ενδιαφέρον. Δημιουργήσαμε έναν πυρήνα στην κοινωνία των πολιτών, που αναγνωρίζει την αξία των παραδοσιακών σπόρων ως βάση κάθε υγιούς οικοσυστήματος ενώ υπενθυμίζει στους αρμόδιους ότι παρακολουθούμε τις ενέργειές τους και ζητάμε να προστατεύουν ό,τι αποτελεί κοινό αγαθό.

Η ευγνωμοσύνη μας είναι μεγάλη προς όλους τους ανθρώπους που άκουσαν το μήνυμά μας, το μετέφεραν στις ομάδες τους και ανταποκρίθηκαν, παρά τα στενά χρονικά περιθώρια.

Οι 26 Ελληνικές οργανώσεις:

Οι Σπορίτες Αίγινας, Μέλος του δικτύου ΣΙΤΩ, σας προσκαλούν στην γιορτή σπόρων «20 Χρόνια Προσφοράς στην διάσωση-διάδοση των παραδοσιακών σπόρων», το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2024,  στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Αίγινας.

Πρόγραμμα γιορτής:

11:00-13:00:       Ομιλίες Παρουσιάσεις

Ομιλητές:

• Ηγουμένη Μοναχή Θεοδέκτη, Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Ανατολής Κισσάβου
• Αριστείδης Αλέστας, Μέλος του Δικτύου ΣΙΤΩ
• Βάσω Κανελλοπούλου, Δημοσιογράφος
• Γιάννης Κάσσης, Καλλιεργητής, 2ο Γυμνάσιο Αίγινας, Δημ. Σχολείο Ασωμάτων

13:00-14:00: Μοίρασμα Παραδοσιακών Σπόρων &ν  Ζωντανή Μουσική.

Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Ανατολής Αγιάς Λαρίσης & το Δίκτυο Διατήρησης Παραδοσιακών Σπόρων «Σιτώ»  διοργανώνουν στους χώρους του μοναστηριού το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2024 την 13η Πανθεσσαλική Γιορτή Παραδοσιακών Σπόρων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΟΡΤΗΣ

8.00 π.μ. – 9.30 π.μ.: Θεία Λειτουργία.

Από 10.00 π.μ.:  Προσέλευση

11.00 π.μ.:  Καλωσόρισμα στο «Αρχονταρίκι της Μονής».

11.15 π.μ. – 11.30 π.μ.:  Σύντομη παρουσίαση του δικτύου διατήρησης παραδοσιακών σπόρων «Σιτώ» από τον κ. Αριστείδη Αλέστα, ιδρυτικό μέλος του δικτύου.

11.30 π.μ. – 12.00 μ.μ.:  Κεντρική ομιλία με θέμα: «Εδάφη και Αειφορία: Από την Υποβάθμιση στη Βιώσιμη Διαχείριση»από τον κ. Σταμάτη Καβασίλη, Γεωπόνο – Εδαφολόγο, μέλος του Εργαστηρίου Μη Παρασιτικών  Ασθενειών, Εδαφικών Πόρων και Γεωπληροφορικής του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.

12.00 μ.μ. – 12.30 μ.μ.:  Παρατηρήσεις από το κοινό και συζήτηση επί του περιεχομένου της κεντρικής ομιλίας.

12.30 μ.μ. – 2.00 μ.μ.:   Παρεμβάσεις:

• κ. Δημήτρης Κουρέτας Περιφερειάρχης Θεσσαλίας
• κ. Νικόλαος Δαναλάτος, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Εδαφολόγος με θέμα: «Έδαφος Θεσσαλία Πλημμύρα».
• κ. Βασίλης Κόλλιας και κ. James Stevens, Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος με θέμα: «Πράσινη Ενορία».
• Εκπρόσωπος της ΚοινΣΕπ Τρελή Ροδιά (παρουσίαση του έργου της)
• κ. Κυριάκος Γιαννούλης, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

 2.30 μ.μ.:  Ανταλλαγή σπόρων στον αίθριο χώρο δίπλα στην εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου (παλαιός ναός) κάτω από την κληματαριά.

3.00 μ.μ.:   Κοινό γεύμα.

3.45 μ.μ.:   Ξενάγηση στους κήπους και τα εργαστήρια του μοναστηριού.

5.00 μ.μ.:  Συναυλία από το συγκρότημα του κ. Χρήστου Τσιαμούλη και στη συνέχεια τραγούδι και χορός.

  * Ενημέρωση : οι χώροι του μοναστηριού είναι προσβάσιμοι και σε άτομα με αναπηρία.

** Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα λειτουργήσει «μικρή αγορά» παραδοσιακών προϊόντων και χειροτεχνημάτων στο «κιόσκι» της Μονής.

Ο χώρος που φιλοξένησε τη φετινή γιορτή σπόρων της ΣΙΤΩ στην Αθήνα εκφράζει διακριτικά αλλά σταθερά την αξία της αλληλοϋποστήριξης: ένα κοινωνικό καφέ – εστιατόριο, το καφέ Μύρτιλλο όπου απασχολούνται άνθρωποι  από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, μέσα σε ένα πάρκο που φιλοξένησε το εκπαιδευτικό κέντρο για αναπήρους του  Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου.  Ανάμεσα στα μηχανήματα που διδασκόταν  ξυλουργική,  ωρολογοποιία ή υποδηματοποιία, συναντήσαμε και ακούσαμε ανθρώπους που μας εμπνέουν δεκαετίες  τώρα με την αφοσίωσή τους στην καλλιέργεια της γης και των σχέσεων, στην προσφορά και στην κοινωνική αλλαγή, με αφετηρία τοπική και πορεία που διασχίζει τα σύνορα πολλών χωρών.

Παναγιώτης Μανίκης

«Ας ξεκινήσουμε να αλλάζουμε την πραγματικότητα, αλλάζοντας εμείς οι ίδιοι, δίνοντας πρακτικές απαντήσεις», είπε ο Παναγιώτης Μανίκης, γεωπόνος, μαθητής του Masanobu Fukuoka που συνεχίζει να  εργάζεται  για την αναγέννηση της γης με φυσική καλλιέργεια. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Πελοπόννησο, στην Αλαγονία, ένα «χωριό σε μετάβαση», όπου στηρίζει την προσπάθεια των κατοίκων να δημιουργήσουν μια κοινότητα αυτάρκη, με λαχανόκηπο, αμπελώνα και καλλιέργεια σιτηρών για τις ανάγκες των κατοίκων και των επισκεπτών. 

Γερόντισσα Θεοδέκτη

Η γερόντισσα Θεοδέκτη, ηγουμένη της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου στην Ανατολή Αγιάς Κισσάβου, μοιράστηκε μαζί μας τις δυσκολίες που ακόμη αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των χωριών της Θεσσαλίας, 9 μήνες μετά τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου.  Μέσα από τα δικά τους λόγια, μας μετέφερε την αγωνία, τα καθημερινά εμπόδια αλλά και την αισιοδοξία ότι η καταστροφή είναι ευκαιρία για αλλαγή, αν την επιτρέψουμε, μαθαίνοντας και στηρίζοντας ο ένας τον άλλον. Κάτι που το μοναστήρι κάνει αδιάλειπτα, δρώντας τόσο σε οριζόντιο επίπεδο – συνδέοντας και φροντίζοντας ανθρώπους από όλο τον κόσμο – όσο και κάθετα, υπενθυμίζοντας με διάκριση και συνέπεια  ότι κάθε προσωπική επιλογή είναι και πολιτική. 

Βάσω Κανελλοπούλου

Η Βάσω Κανελλοπούλου, μαχητική ερευνήτρια που μελετά το ζήτημα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών εδώ και δεκαετίες, παρουσίασε τα προβλήματα που δημιουργεί η υπό εξέλιξη νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ για τις Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές (ΝΓΤ). Εξήγησε ότι η απουσία αξιολόγησης κινδύνων,  σήμανσης για τον καταναλωτή και ιχνηλασιμότητας καθώς  και η  σύνδεση των ΝΓΤ με πατέντες επιφυλάσσει πολλούς κινδύνους για τους καταναλωτές και τους αγρότες, όπως απώλεια αγορών, πιθανότητα  επιμόλυνσης, αύξηση τιμών. Με ψυχραιμία και λογικά επιχειρήματα ,τα οποία αποτελούν κοινές θέσεις του ευρωπαϊκού δικτύου στο οποίο συμμετέχει η ΣΙΤΩ  για την παρακολούθηση των νομοθετικών εξελίξεων, τόνισε ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθούν οι αυστηρές προβλέψεις της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα «μεταλλαγμένα», αντίθετα προς τις πιέσεις των μεγάλων εταιρειών.  Αυτή τη στιγμή δυστυχώς η ζυγαριά γέρνει προς τη δυσάρεστη πλευρά, όμως η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και ελπίζουμε οι ισορροπίες να αλλάξουν.

Hannes Lorenzen και Βάσω Κανελλοπούλου

Ο Hannes Lorenzen, πρόεδρος της ARC2020  παρουσίασε τη συνεργασία της ΣΙΤΩ με το Seeds4All, την πρωτοβουλία που δίνει φωνή σε αγροοικολογικά εγχειρήματα τα οποία συμβάλλουν στη μετάβαση προς ένα αγροδιατροφικό σύστημα όπου ο παραδοσιακός σπόρος βρίσκεται στο επίκεντρο. 

Παναγιώτης Μανίκης και Γερόντισσα Θεοδέκτη

Λίγο αργότερα, έξω από το καφέ, στο πάρκο, μια σειρά ανθρώπων περιμένουν υπομονετικά να διαλέξουν σπόρους και σπορόφυτα, δίπλα στην αλυσίδα όσων αρχίζουν να χορεύουν  κυκλώνοντας τα δέντρα. Χέρια που κρατάνε γλαστράκια  μπαίνουν στο χορό, ανάμεσα σε αγκαλιές, γέλια, βλέμματα.

Άνθρωποι που ήρθαν από μακριά για να ζητήσουν σπόρους για το ξεκίνημα του κήπου τους ή για να φυτέψουν λίγες ντοματιές και πιπεριές στο μπαλκόνι τους, ζητάνε τα τηλέφωνά μας για να μας ρωτήσουν αν χρειαστούν κάτι. Μας κοιτάνε στα μάτια και ρουφάνε όσες πληροφορίες προλαβαίνουμε να μοιραστούμε,  ενώ η μουσική και η γιορτή απλώνονται.

Δραστηριότητες για παιδιά

Σπορόφυτα

Γευσιγνωσία προϊόντων της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Ανατολής Κισσάβου

Οι μοναχές ετοιμάζουν τα πιάτα για τη γευσιγνωσία των προϊόντων τους, σάλτσες από προϊόντα  του κήπου τους που καλλιεργούν παραδοσιακές ποικιλίες, τυριά από τα κατσίκια και τα πρόβατα της μονής. Οι άνθρωποι του Μύρτιλλου σερβίρουν και φίλοι που συναντιούνται μετά από καιρό ή μόλις γνωρίστηκαν ψάχνουν μια γωνιά να τα πουν.

Οι εθελοντές – όλοι είμαστε εθελοντές – συνεννοούμαστε με τα μάτια. Όλα φαίνεται να είναι όπως πρέπει κι ας μην είναι τίποτα τέλειο. Ακριβώς αυτό είναι μάλλον η ΣΙΤΩ.   Δεν στοχεύουμε στην τελειότητα, στο απόλυτο, αλλά στην απλότητα, στο καθημερινό, στην τέχνη του εφικτού που ανθίζει μέσα από τη συνεργασία,  σε αυτό που ο καθένας μας μπορεί να κάνει ως μια πρακτική απάντηση στα κοινά προβλήματα. Η καλλιέργεια των παραδοσιακών, αυθεντικών σπόρων είναι εφικτή, είναι αυτό που πάντα έκαναν οι άνθρωποι για να τραφούν. Είτε έχουμε μια γλάστρα με πιπεριές στο μπαλκόνι,  είτε στηρίζουμε τον παραγωγό που καλλιεργεί ντόπιες ποικιλίες, τα μικρά βήματα είναι που οδηγούν στις μεγάλες αλλαγές.

Οι ερωτήσεις που δεχτήκαμε για την καλλιέργεια, οι συζητήσεις που κάναμε για την τροφή στις πόλεις, τα αιτήματα που δεχτήκαμε για να συνεργαστούμε με ομάδες που φροντίζουν ηλικιωμένους και ανθρώπους με αναπηρία, έγιναν πυξίδα. Μας δείχνουν τον προσανατολισμό, τις κοινές μας ανάγκες. Μας βοηθούν να εξελιχθούμε όπως εξελίσσονται οι αληθινοί σπόροι που μας γοητεύουν με το μυστήριό τους και τους ακολουθούμε στο ταξίδι τους, σαν να είμαστε ερωτευμένοι.  

Φαίνεται πως αναζητάμε κάτι που έχουμε χάσει, ή κάτι που δεν είχαμε ποτέ, όμως ξέρουμε πως υπάρχει. Και το ψάχνουμε μαζί και μέσα από τους άλλους, ανταλλάσσοντας γνώσεις, εμπειρία και σπόρους, από αυτούς που φυτρώνουν πρώτα στις καρδιές. Δημιουργώντας μικρά  «νησιά» ελευθερίας, σύνδεσης, φροντίδας και χαράς που ενώνονται μέσα από την αγάπη μας για τη ζωή, για τη γη που την καλλιεργούμε και μας καλλιεργεί.

3η Ετήσια γιορτή παραδοσιακών σπόρων του Δικτύου ΣΙΤΩ στην Αθήνα

Διοργάνωση:  Ομάδα Αθήνας «Γλυκοπατάτα»

Η Ομάδα παραδοσιακών σπόρων  Αθήνας – «Γλυκοπατάτα», ιδρυτικό μέλος  του Δικτύου Διατήρησης Παραδοσιακών Σπόρων ΣΙΤΩ, σας προσκαλεί με χαρά στην:

3η Ετήσια Ανοιξιάτικη γιορτή της την Κυριακή 19 Μαΐου 2024 από τις 11 π.μ. έως τις 5 μ.μ.

στους χώρους του Καφέ Μύρτιλλο και του παρακείμενου σ΄ αυτό Πάρκου για το Παιδί & τον Πολιτισμό (πρώην Πάρκο ΚΑΠΑΨ), Τριφυλίας & Λάμψα Αμπελόκηποι, Αθήνα, μόλις 10 λεπτά από το σταθμό του Μετρό “Πανόρμου”. (https://maps.app.goo.gl/eYJbAKm8GHcag11K7)

Είσοδος Ελεύθερη

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΟΡΤΗΣ

11-11.30 : Ανοιχτό σπορείο / Εργαστήριο : πώς κάνουμε ένα σωστό σπορείο.

11.30 -13:00 : Ομιλίες και ζωηρή συζήτηση !

Σύντομη παρουσίαση του Δικτύου Σιτώ καθώς και του ηλεκτρονικού Newsletter  τού Δικτύου  που μόλις ξεκίνησε την πορεία του !

Ομιλίες

• Παναγιώτης Μανίκης (Φυσικός καλλιεργητής) : «Γονιμότητα τού εδάφους, φυσική καλλιέργεια και αυτάρκεια».
• Γερόντισσα Θεοδέκτη (Ηγουμένη της Ι. Μονής Τιμίου Προδρόμου Ανατολής Αγιάς Λαρίσης, ιδρυτικό μέλος του Δικτύου ΣΙΤΩ) : «Θεσσαλία, 9 μήνες μετά τις πλημμύρες Daniel».
• Βάσω Κανελλοπούλου (Ερευνήτρια, ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Σιτώ) : «Νέα μεταλλαγμένα : μεγάλοι κίνδυνοι από την εν εξελίξει νομοθετική πρωτοβουλία τής Ευρωπαϊκής Ένωσης».

13:00-14 : 30: Μοίρασμα παραδοσιακών σπόρων & σποροφύτων

14:00-15:30:

• Αφήγηση παραμυθιών ~ Ταξιάρχης Μπεληγιάννης
• Ζωντανή μουσική για να τραγουδήσουμε και χορέψουμε :

Λαούτο και τραγούδι ~ Άγγελος Φωτόπουλος – Κανονάκι και τραγούδι ~ Λήδα Ξυδιά –  Ούτι και τραγούδι ~ Ελλήνα Χριστοδουλάρη – Κρουστά ~ Λάζαρος Σαββίδης

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

• Δημιουργική απασχόληση παιδιών .
• Προβολές βίντεο για το πώς κρατάμε σπόρο.

ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΗ ΔΡΑΣΗ

16:00 – 17:30 : 

• Γευσιγνωσία με προϊόντα της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Ανατολής Αγιάς Λαρίσης
• Παρουσίαση / συζήτηση με θέμα “Η συμβολή των πόλεων στα βιώσιμα συστήματα τροφίμων”, στο πλαίσιο του Προγράμματος FUSILLI – Horizon 2020 που υλοποιεί ο Δήμος Αθηναίων και η ΔΑΕΜ – https://fusilli-project.eu/

Εισήγηση: Γιώργος Κεράνης, επιστημονικός συνεργάτης ΔΑΕΜ για το έργο FUSILLI

———————————————————————————-

Επιπλέον, όλοι εμείς από το Δίκτυο Σιτώ  σας καλούμε να γνωρίσετε, να συζητήσετε και να ανταλλάξετε απόψεις  και εμπειρίες  με τους καλλιεργητές μας και τα μέλη μας από διάφορα μέρη της Ελλάδας!

Τέλος, σας καλούμε να συμμετάσχετε στις δράσεις μας  :

• “Υιοθετείστε μια ποικιλία”
• “Εθελοντές του Σιτώ”

ή να μας δώσετε  απλά

• Ένα e-mail για περαιτέρω επικοινωνία μαζί σας !

Τρόποι επικοινωνίας μαζί μας !

Ιστοσελίδα : www.sito.gr

fb: SITO Seeds Greece –

Insta: sito_seeds_gr

YouTube: Seeds-Sito Greece

e-mail: seeds@sito.gr

Επικαιροποίηση: Απρίλιος 2024

Η νέα γενιά Γενετικά Tροποποιημένων Oργανισμών (ΓΤΟ – «μεταλλαγμένων») προσπαθεί να μπει στη διατροφή μας από την πίσω πόρτα. Το Ευρωκοινοβούλιο ψήφισε υπέρ στις 7/2, ενώ στις 24/4 αναμένεται 2η ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο για το ίδιο θέμα. Παρόλα αυτά το θέμα είναι σε εκκρεμότητα, επειδή αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ αντιδρούν. Δυστυχώς η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτά.

Ενώ ήδη υπάρχει ισχυρή νομοθεσία για σοβαρούς ελέγχους πριν από την έγκριση μιας γενενετικά τροποποιημένης καλλιέργειας, από τον Ιούλιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί νέο νομοσχέδιο με βασικό στόχο να καταργήσει τους προληπτικούς ελέγχους, ειδικά για μια νέα κατηγορία γενετικά τροποποιημένων φυτών που προέρχεται από τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές (ΝΓΤ1). Η πρόταση νόμου της Κομισιόν, βρίσκεται στη φάση της προέγκρισης.

Παρότι υπάρχουν επιστημονικές διαφωνίες, δεν εφαρμόζεται η Αρχή της Προφύλαξης που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οποία είναι υποχρεωτική η αξιολόγηση κινδύνων για τον άνθρωπο και το περιβάλλον πριν την έγκριση καλλιέργειας.

Το σκεπτικό της νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υιοθετεί τους ισχυρισμούς των εταιριών που παράγουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Συγκεκριμένα ισχυρίζονται ότι: «πρόκειται για επιστημονική καινοτομία που θα συνεισφέρει στην μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και γενικότερα στη βιωσιμότητα», παραβλέποντας αφενός ότι δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις για τα πλεονεκτήματά τους αφετέρου ότι έχουν απρόβλεπτα αποτελέσματα που θέτουν σε κίνδυνο τη διατροφική μας ασφάλεια.

Το Δίκτυο ΣΙΤΩ ζητά από την Ελληνική Κυβέρνηση να αλλάξει την παρούσα τακτική της και να υποστηρίξει μια Ελλάδα ελεύθερη από «μεταλλαγμένες» καλλιέργειες, όπως έχουν κάνει μέχρι τώρα όλες οι προηγούμενες Ελληνικές κυβερνήσεις.

Καλεί όλους τους οι Έλληνες εκπροσώπους (εμπειρογνώμονες, υπουργούς, ευρωβουλευτές) να προφυλάξουν τη χώρα από τις ανεπιθύμητες συνέπειες που θα επιφέρει η έγκριση της προτεινόμενης νομοθεσίας, και ειδικότερα:

Τι θα συμβεί αν εγκριθεί η προτεινόμενη νομοθεσία

• Σήμερα στην Ελλάδα εισάγονται γενετικά τροποποιημένες ζωοτροφές αλλά δεν έχει εγκριθεί ουδεμία Γ.Τ. καλλιέργεια. Αν περάσει η πρόταση, τα φυτά ΝΓΤ1 θα εμφανιστούν στο γειτονικό μας κτήμα και στο πιάτο μας, χωρίς αξιολόγηση επικινδυνότητας για την υγεία και το περιβάλλον.
• Επειδή τα φυτά ΝΓΤ1 κατοχυρώνονται με πατέντες, θα γεμίσει η αγορά σπόρων με πατέντες οι οποίες προκαλούν μονοπώλια, βλάπτοντας τους μικρής κλίμακας γεωργούς και βελτιωτές και αποτρέποντας την καινοτομία στη βελτίωση φυτών. Οι μικροί καλλιεργητές θα κινδυνεύουν συχνά με κατηγορίες καταπάτησης πατέντας[1].
• Η μη γενετικά τροποποιημένη τροφή θα γίνει πιο ακριβή.
• Η «συνύπαρξη» ΓΤΟ και βιολογικών θα είναι σχεδόν αδύνατη στην πράξη, (η νομοθετική πρόταση προβλέπει ότι δεν θα επιτρέπονται ΝΓΤ στη βιολογική Γεωργία).
• Tα κράτη μέλη χάνουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν την καλλιέργεια όταν κρίνουν ότι θα υπάρξει πρόβλημα στη δική τους παραγωγή ή στα οικοσυστήματα τους.
• Αν εμφανιστεί τοξικότητα, θα είναι πολύ δύσκολη η δυνατότητα απόσυρσης.
• Αν κινδυνέψει το οικοσύστημα με απώλεια βιοποικιλότητας μέσω διασταυρώσεων με άγρια φυτά ή με άλλους ΝΓΤ ή με βλάβη στους επικονιαστές, θα είναι πολύ δύσκολη η δυνατότητα απόσυρσης καθώς θα έχουν προηγηθεί διασταυρώσεις στη φύση.
• Μεγάλο ερωτηματικό για το τι θα συμβεί με τα άγρια φυτά: Ουδείς έχει ιδέα τι διασταυρώσεις θα προκύψουν όταν το ΝΓΤ φυτό απελευθερωθεί στο περιβάλλον και ποιές θα είναι οι επιπτώσεις για την υγεία τη δική μας, των επικονιαστών και εν γένει του οικοσυστήματος και την ισορροπία των διατροφικών δικτύων. Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, θα μπορεί κάποιος να καλλιεργήσει, για παράδειγμα, και γενετικά τροποποιημένα βότανα όπως πχ θυμάρι και ρίγανη. Τι σημαίνει αυτό για το οικοσύστημα και για τα μοναδικά ελληνικά βότανα;
• Η Ελλάδα και η Ευρώπη θα χάσουν το εμπορικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της καθαρής χωρίς ΓΤΟ τροφής που έχουν σήμερα, που συνεπάγεται την απώλεια, εν γένει, του συγκριτικού πλεονεκτήματος της ελληνικής γεωργίας.

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τις Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές και τις σχετικές επιστημονικές διαφωνίες, για το τι ισχύει σήμερα για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς, καθώς και για το χρονικό της νομοθετικής διαδικασίας και τη στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Τί είναι οι Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές – κατηγορίες ΝΓΤ1 και ΝΓΤ2

Οι ΝΓΤ αποτελούν επέμβαση στο γονιδίωμα ενός φυτού μέσω ενζύμων. Τα ένζυμα αυτά έχουν τη δυνατότητα να εισχωρήσουν σε συγκεκριμένα σημεία μέσα στο DNA ώστε να επιτρέψουν τη διαδικασία της γενετικής τροποποίησης του φυτού μέσα στο εργαστήριο. Η διαδικασία ονομάζεται γονιδιωματική επεξεργασία.

Οι Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές (ΝΓΤ) σύμφωνα με το νομοσχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατατάσσονται σε 2 κατηγορίες: ΝΓΤ1 και ΝΓΤ2.

Η νομοθετική πρόταση, προβλέπει (για την πρώτη μεγάλη κατηγορία ΝΓΤ1) κατάργηση της αξιολόγησης κινδύνων πριν την έγκριση καλλιέργειας, επειδή θεωρεί τα φυτά αυτά, ισοδύναμα με τα συμβατικά φυτά.

Επιστημονικές διαφωνίες: η Ευρώπη εφαρμόζει την αρχή της προφύλαξης

Η έννοια της ισοδυναμίας των φυτών ΝΓΤ1 με τα φυσιολογικά φυτά, στην οποία ουσιαστικά βασίζεται η νομοθετική πρόταση της Κομισιόν, καταρρίπτεται από πολλούς επιστήμονες ενώ είναι αποδεκτή από άλλους.

Για την έννοια της ισοδυναμίας υπάρχει μεγάλη επιστημονική διχογνωμία, πχ. σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιστημόνων (ENSSER The European Network of Scientists for Social and Environmental Responsibility): «Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι επιστημονικά μη αποδεκτή… βάζει τους ανθρώπους και το περιβάλλον σε κίνδυνο… πολλά επιστημονικά δεδομένα έχουν αγνοηθεί».

Σε περιπτώσεις επιστημονικής διαφωνίας η Ευρώπη εφαρμόζει την Αρχή της Προφύλαξης (προληπτικούς ελέγχους), αλλά με τη συγκεκριμένη πρόταση της Κομισιόν τα πράγματα αντιστρέφονται.

Η αλήθεια είναι ότι οι ελάχιστες πολυεθνικές που ελέγχουν τη διεθνή αγορά σπόρων πιέζουν για την απρόσκοπτη εξάπλωση των ΝΓΤ1 επειδή αυτά καλύπτονται από πατέντες και έτσι προσφέρουν στις μεγάλες εταιρίες σημαντικό έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς σπόρων. Ο έλεγχος αυτός οδηγεί στον έλεγχο της χρήσης και εξάπλωσης φυτοφαρμάκων διότι το είδος του σπόρου συνδέεται με τη χρήση τους. Και μην ξεχνάμε ότι οι είναι οι ίδιες εταιρίες αγροχημικών που πωλούν και τον σπόρο αλλά και τα φυτοφάρμακα που του ταιριάζουν.

Τί ισχύει σήμερα σε Ευρώπη και Ελλάδα για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)

Σήμερα στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση και στην Ελλάδα, υπάρχει μια σχετικά ικανοποιητική νομοθεσία (με βάση την Οδηγία 2001/18) για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, η οποία, εφαρμόζοντας την Αρχή της Προφύλαξης, εξασφαλίζει κάποιο βαθμό ασφαλείας για την υγεία και το περιβάλλον. Σήμερα, τα φυτά ΝΓΤ επιτρέπεται να καλλιεργηθούν αν προηγηθούν οι έλεγχοι της ισχύουσας νομοθεσίας. Σήμερα, η αξιολόγηση κινδύνων για τον άνθρωπο και το περιβάλλον πριν την έγκριση καλλιέργειας είναι υποχρεωτική.

Επίσης με την ισχύουσα νομοθεσία, το κάθε κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει στο έδαφος του την καλλιέργεια κάποιου συγκεκριμένου γεν. τροπ. φυτού εάν κρίνει ότι θα δημιουργήσει προβλήματα (πχ. στην τοπική παραγωγή ή τη βιοποικιλότητα ή στους επικονιαστές). Αυτές οι προστατευτικές δυνατότητες προτείνεται να καταργηθούν με βάση τη νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σήμερα, τα γενετικά τροποποιημένα καλλιεργούνται μόνο σε δυο Ευρωπαϊκές χώρες, την Ισπανία και την Πορτογαλία, όπου καλλιεργείται ένα μόνο Γ.Τ. φυτό (το καλαμπόκι της Μονσάντο ΜΟΝ810). Αντίθετα, στις εισαγωγές η κατάσταση είναι διαφορετική καθώς εισάγονται μεγάλες ποσότητες κυρίως για ζωοτροφές.

Η νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υιοθετεί τους ισχυρισμούς των εταιριών που παράγουν αυτούς τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ότι δηλαδή «πρόκειται για επιστημονική καινοτομία που θα συνεισφέρει στη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και γενικότερα στη βιωσιμότητα».

Για τα αναφερόμενα ως πλεονεκτήματα των ΝΓΤ δεν έχουν καταγραφεί αποδείξεις στην πράξη. Επιπλέον, οι επιστήμονες θεωρούν ότι η αναστάτωση που επιφέρουν τα «γενετικά ψαλίδια» στο γονιδίωμα έχει και απρόβλεπτα αποτελέσματα, εκτός από τα επιδιωκόμενα, δηλαδή αποτελέσματα που δεν είναι άμεσα ορατά, κάτι που ενέχει μεγάλους κινδύνους για την ασφάλεια της διατροφής μας. Οι εξαιρέσεις από αξιολογήσεις κινδύνου, αποτελούν προτάσεις αντιεπιστημονικές.

Περιγραφή της προεγκριτικής διαδικασίας και η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης

Μετά την κατάθεση της νομοθετικής πρότασης (Ιούλ/2023), ακολουθούν επαναλαμβανόμενες συναντήσεις εμπειρογνωμόνων από όλα τα κράτη μέλη, επίσης ακολουθούν συμβούλια Υπουργών Περιβάλλοντος, συμβούλια Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης, συναντήσεις Επιτροπών του Ευρωκοινοβουλίου (Γεωργίας και Περιβάλλοντος), ψηφοφορίες στην ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου. Στο τελευταίο στάδιο, το οποίο ακόμη δεν έχει έρθει, γίνονται διαπραγματεύσεις («τρίλογος») μεταξύ Συμβουλίου, Ευρ. Επιτροπής και Ευρωκοινοβουλίου. Από τους ανωτέρω φορείς υποβάλλονται συνεχώς τροπολογίες, πολλές φορές η μία αναιρεί την άλλη, και έτσι η αρχική μορφή της πρότασης συνεχώς αλλάζει κατά τη διαδικασία της προέγκρισης.

Γι’ αυτό κρίναμε σκόπιμη την ανωτέρω επικαιροποίηση, παραλείποντας θέματα που υπάρχουν μεν στο αρχικό νομοσχέδιο αλλά που διαφαίνεται ότι ενδεχόμενα θα διαγραφούν οριστικά.

Δυστυχώς στην Πρώτη Ανάγνωση το ευρωκοινοβούλιο έχει ψηφίσει υπέρ της πρότασης της Κομισιόν στις 7/2/2024.

Όλοι οι κυβερνητικοί Έλληνες ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της κατάργησης αξιολόγησης κινδύνου. Ψήφισαν επίσης ενάντια στη σήμανση που προσφέρει τη δυνατότητα να ξέρουμε τι τρώμε. Οι ευρωβουλευτές θα έχουν την ευκαιρία να ξαναψηφίσουν στις 24 Απριλίου στην αποκαλούμενη Δεύτερη Ανάγνωση του νομοσχεδίου η οποία περιλαμβάνει και τις πιο πρόσφατες τροπολογίες. Επιπλέον, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Ελλάδας στην Κομισιόν ψήφισαν υπέρ της κατάργησης αξιολόγησης κινδύνου ενώ εκπρόσωποι άλλων χωρών όπως η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Κροατία η Γερμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Ρουμανία υποστηρίζουν την ισχύουσα νομοθεσία και την αξιολόγηση κινδύνου. Η συνέχεια των διαπραγματεύσεων αναμένεται μετά τις ευρωεκλογές.

Παρακάτω οι σύνδεσμοι για το αρχικό νομοσχέδιο της Κομισιόν:
Η πρόταση: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:c88fe9ac-1c06-11ee-806b-01aa75ed71a1.0010.02/DOC_1&format=PDF
Τα παραρτήματα: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:c88fe9ac-1c06-11ee-806b-01aa75ed71a1.0010.02/DOC_2&format=PDF

Το Δίκτυο Σιτώ προτείνει να ζητήσουμε συλλογικά από την Ελληνική κυβέρνηση να αλλάξει τακτική και να υποστηρίξει μια Ελλάδα ελεύθερη από «μεταλλαγμένες» καλλιέργειες. Όλοι οι Έλληνες εκπρόσωποι (εμπειρογνώμονες, υπουργοί, ευρωβουλευτές) να προστατεύσουν την Ελληνική γεωργία από την επιμόλυνση που δεν συμφέρει την μικρής κλίμακας γεωργία, όπως έχουν κάνει μέχρι τώρα όλες οι προηγούμενες Ελληνικές κυβερνήσεις.

Το Δίκτυο Σιτώ θα σας ενημερώνει συνεχώς για τις μελλοντικές σχετικές δράσεις.

[1] https://www.eurovia.org/news/analysis-european-commission-proposal-on-new-gmos-towards-the-appropriation-of-all-seeds-by-the-patents-of-a-few-multinationals/

Το Σάββατο 27 Απριλίου στην Αυλή του Θερινού Δη.Πε.Θε. και ώρα 17.00, οι σπορίτες Ροδόπης (μέλος του δικτύου Σιτώ), η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ροδόπης, ο Δήμος Κομοτηνής – Δημοτικά Σχολεία: 1ο,5ο, 7ο, 10ο, Νέας Καλλίστης, Ξυλαγανής, Νέου Σιδηροχωρίου, Διαπολιτισμικό Ιάσμου, Μειονοτικά Δημοτικά Σχολεία: 1ο, 4ο, Δοκού, Νηπιαγωγεία: 2ο, 8ο, 9ο, 13ο, 14ο Κομοτηνής, 1ο Σαπών, Λυκείου, Νέου Σιδηροχωρίου, Γυμνάσια: 4ο, Ε.Ε.Ε.ΕΚ., ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ-Λ, Εσπερινό, Μουσικό Κομοτηνής, Νέας Καλλίστης, 1ο Επάλ Κομοτηνής, 3ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Κομοτηνής, ΣΔΕ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ, Σύλλογος Περπατώ, Σύλλογος Μέριμνας ΑμεΑ Νοητικής Υστέρησης Ν. Ροδόπης «Άγιοι Θεόδωροι», διοργανώνουν την 23η εκδήλωση για τις παραδοσιακές ποικιλίες στην πόλη της Κομοτηνής.

Στην εκδήλωση θα μοιραστούν στους καλλιεργητές δωρεάν σπορόφυτα από ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, αγγούρια, πεπόνια, κολοκυθάκια που έκαναν οι σπορίτες Ροδόπης και οι μαθητές των σχολείων μαζί με τους δασκάλους τους.

Οι σπορίτες Ροδόπης έχουμε σκοπό τη διάσωση και διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών, μοιράζοντας δωρεάν σπόρους και σπορόφυτα. Επίσης στόχος μας είναι η διάδοση των οικογενειακών λαχανόκηπων και η παραγωγή σ’ αυτούς καθαρής και ποιοτικής  τροφής από παραδοσιακές ποικιλίες.

Εδώ και 23 χρόνια συνεργαζόμαστε με τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημιουργώντας σχολικούς λαχανόκηπους και μαθαίνοντας στους μαθητές να παράγουν φυτά από τον σπόρο και να καλλιεργούν την τροφή τους. Η γνώση αυτή είναι βιωματική και θα τους είναι πολύτιμη για ποιοτική και υγιεινή ζωή.

Δείτε την εκδήλωση στο facebook